बुटवल, २० असार
लामो समयको लक डाउनसंगै एकान्तबासको कारण मानिसमा मनोरोगको समस्या बढ्दै गएको मानसिक रोग विशेषज्ञ डा मनोज ढुगानाले बताउनु भएको छ ।
रोटरी क्लब अफ तिलोत्तमा रुपन्देहीको ४ सय २९ औ नियमित मिटिङको अवसरमा गरिएको अन्तरक्रियामा उहाँले नेपाली समाजले शारीरिक समस्यामात्र रोगका रुपमा लिने गरेको भन्दै मानसिक समस्याबारे अनविज्ञ हुदाँ यसले वर्षेनी ठुलो मानविय क्षति गर्ने गरेको बताउनु भयो ।
विश्व स्वास्थ्य संगठनको परिभाषामा मानिस शारीरिक, मानसिक, आर्थिक–सामाजिक रुपमा स्वस्थ्य र चेतनसिल भएमात्र स्वस्थ्य मानिने हुदाँ अहिले लक डाउनमा सबै मानिस अस्वस्थ भएको उहाँको दाबीरहेको छ ।
एउटा ब्यक्तिलाई शारीरिक रुपमा विभिन्न रोगहरुसंग मिल्ने लक्षणहरु हुने तर परिक्षणपछि कुनै समस्या देखिदैन भने त्यस अवस्थामा मानसिक समस्या हुन सक्ने सम्भावना बढी रहने डा। ढुगानाले बताउनु भयो ।
अहिले समाजमा डिप्रेसन, आत्महत्या र विक्षिप्त जस्ता समस्याहरु देखिएको भन्दै उहाँले ब्यक्तिको लवाई खुवाई, बोलिचाली, ब्यवहार र विचार, भावना, बुद्धि–विबेक, आईक्यु, स्मरणशक्ति, मुल्याकन, चेतनामा तलमाथि भए वा नियन्त्रण भन्दा बाहिर हुदाँ मानसिक समस्या देखिने बताउनु भयो ।
आत्महत्या गर्नेमध्ये ८० प्रतिसत मानसिक समस्या जुन ड्रिप्रेसनको कारण हुने गरेको उहाँको कथन रहेको छ ।
मानिसका दैनिक काम अर्धचेतन अवस्थामा पनि रुटिनमा हुने भन्दै उहाँले मादक पदार्थ सेवन गरेको खण्डमा शरिर आफै कार्यसम्पादन गर्ने तर निर्णय लिनुपर्ने अवस्थामा सडक दुर्घटना हुने उहाँले बताउनु भयो ।
क्लबका अध्यक्ष गोपाल ज्ञवालीले समाजमा घटेका समस्याका विषयबस्तुलाई उठान गरेर सचेतना, अन्तरक्रिया लगायतका कार्यक्रमहरु चलाउने बताउनु भयो । कार्यक्रममा आरआई डिष्ट्रिक ३२९२, नेपाल–भुटान जोन १९ का एजी खिमानन्द भुषाल, निवर्तमान कृष्ण प्रसाद शर्मा, पुर्वअध्यक्ष नवीन श्रेष्ठ, सल्लाहकार रमेश खनाल, पुर्व अध्यक्ष बालकृष्ण अर्याल लगायतले विश्वास, प्रतिवद्धता, सहभागिता, खुशी मिलाएर संगठनात्मक रुपमा समाज परिवर्तन गर्न सकिने बताउनु भयो ।
